น้ำจิ้มแต่ละชนิดจะมีสูตรต่างกันตามความเหมาะสมกับอาหารแต่ละประเภท และความนิยมของท้องถิ่น การรับประทานอาหารกับน้ำจิ้มจะช่วยให้ผู้รับประทานสามารถเพิ่มความเข้มข้นของรสชาติอาหารได้ตามชอบ ทำให้รับประทานอาหารได้มากขึ้นและยังเป็นการเพิ่มกิจกรรมระหว่างการรับประทานอาหารด้วย

น้ำจิ้มก๋วยเตี๋ยวลุยสวน

ส่วนผสม
กระเทียมไทยปอกเปลือก	300 กรัม
รากผักชีซอย	50 กรัม
พริกขี้หนูสวนสีเขียว	50 กรัม
ใบสะระแหน่	20 กรัม
ใบโหระพา	20 กรัม
น้ำส้มสายชู	600 กรัม
น้ำตาลทราย	500 กรัม
เกลือป่นหยาบ	50 กรัม

วิธีทำ
1. ผสมน้ำส้มสายชู น้ำตาลทราย และเกลือป่นในหม้อ ยกขึ้นตั้งไฟคนจนน้ำตาลทรายและเกลือป่นละลาย ยกลง พักไว้ให้เย็น
2. ใส่กระเทียม รากผักชี พริกขี้หนู ใบสะระแหน่ และใบโหระพา ลงในโถปั่นน้ำผลไม้ ใส่ส่วนผสมข้อที่ 1 ปั่นให้ละเอียด เทใส่ถ้วย จัดเสิร์ฟ

---

น้ำจิ้มคอหมูย่าง  

ส่วนผสม
กระเทียมเผาปอกเปลือก	50 กรัม
หอมแดงเผาปอกเปลือก	100 กรัม
น้ำปลา	300 กรัม
น้ำมะนาว	150 กรัม
น้ำมะขามเปียก	100 กรัม
น้ำตาลปี๊บ	50 กรัม
ข้าวคั่ว	20 กรัม
พริกป่น	30 กรัม
ผักชีฝรั่งหั่นฝอย	20 กรัม

วิธีทำ
1. โขลกกระเทียมเผาและหอมแดงเผาให้ละเอียด
2. ผสมน้ำปลา น้ำมะขามเปียก และน้ำตาลปี๊บ คนให้เข้ากัน ตั้งไฟอ่อนจนเดือด ใส่กระเทียมและหอมแดงที่โขลกไว้ คนให้เข้ากัน พอเดือดยกลงพักไว้ให้เย็น ใส่น้ำมะนาว พริกป่น ข้าวคั่ว คนให้เข้ากันโรยด้วยผักชีฝรั่ง เสิร์ฟพร้อมคอหมูย่าง

---

น้ำจิ้มปลาหมึกย่าง สูตร 1  

ส่วนผสม
พริกขี้หนูสวน	50 กรัม
กระเทียม	100 กรัม
รากผักชีซอย	50 กรัม
เกลือป่นหยาบ	40 กรัม
น้ำตาลทราย	350 กรัม
น้ำส้มสายชู	600 กรัม
กระเทียมปอกเปลือกหั่นตามขวาง	100 กรัม
ผักชีเด็ดเป็นใบ	50 กรัม

วิธีทำ
1. คั่วพริกขี้หนูสวน กระเทียม และรากผักชีให้เหลือง
2. โขลกพริกขี้หนูสวน กระเทียม รากผักชีที่คั่วไว้ และเกลือป่นพอหยาบ
3. ผสมน้ำตาลทรายและน้ำส้มสายชู คนให้เข้ากัน ใส่ส่วนผสมที่โขลกไว้ในข้อที่ 2 คนให้เข้ากัน ก่อนเสิร์ฟโรยด้วยกระเทียมหั่นและผักชีเด็ดเป็นใบ

น้ำจิ้มปลาหมึกย่าง สูตร 2
 

ส่วนผสม
พริกชี้ฟ้าสีแดง	200 กรัม
กระเทียมไทยปอกเปลือก	100 กรัม
กระเทียมดองแกะเปลือก	75 กรัม
น้ำกระเทียมดอง	300 กรัม
น้ำตาลทราย	800 กรัม
น้ำส้มสายชู	600 กรัม
เกลือป่นหยาบ	40 กรัม
แป้งมันสำปะหลัง	10 กรัม
น้ำเปล่าเล็กน้อย

วิธีทำ
1. บดพริกชี้ฟ้าสีแดง กระเทียม และกระเทียมดองให้ละเอียด
2. ผสมเกลือป่น น้ำตาลทราย น้ำกระเทียมดอง น้ำส้มสายชูให้เข้ากันยกขึ้นตั้งไฟ เคี่ยวด้วยไฟอ่อนจนเดือด ใส่ส่วนผสมในข้อที่ 1 เคี่ยวต่อพอพริกสุก
3. เติมแป้งมันสำปะหลังที่ละลายกับน้ำเปล่าเล็กน้อย คนให้ทั่วพอแป้งสุกยกลงพักไว้ให้เย็น
 
หมายเหตุ
 - หากไม่ชอบเผ็ดมาก เมื่อจะรับประทานให้ผสมน้ำจิ้มสูตร 1 และสูตร 2 ให้เข้ากัน

---

น้ำจิ้มลูกชิ้นปิ้ง  

ส่วนผสม
กระเทียมดองแกะเปลือก	150 กรัม
กระเทียมไทยปอกเปลือก	200 กรัม
พริกชี้ฟ้าสีแดง	100 กรัม
รากผักชีซอย	30 กรัม
เกลือป่นหยาบ	30 กรัม
น้ำตาลปี๊บ	450 กรัม
น้ำตาลทราย	650 กรัม
น้ำมะขามเปียก	300 กรัม
น้ำส้มสายชู	600 กรัม
ซอสพริก	300 กรัม
น้ำกระเทียมดอง	100 กรัม
แป้งมันสำปะหลัง	15 กรัม
น้ำเปล่าเล็กน้อย

วิธีทำ
1. บดกระเทียมดอง กระเทียม พริกชี้ฟ้า รากผักชี และเกลือป่นให้ละเอียด
2. ผสมน้ำตาลปี๊บ น้ำตาลทราย น้ำมะขามเปียก น้ำส้มสายชู ซอสพริกและน้ำกระเทียมดอง คนให้เข้ากัน ยกขึ้นตั้งไฟอ่อน จนเดือด ใส่ส่วนผสมที่โขลกไว้คนให้เข้ากัน ตั้งไฟต่อจนเดือดอีกครั้ง
3. ละลายแป้งมันสำปะหลังกับน้ำเปล่าเล็กน้อย ใส่ลงในส่วนผสมที่กำลังเดือด คนต่อจนแป้งสุกใส ยกลงพักไว้ให้เย็น

---

น้ำจิ้มหอยแครง  

ส่วนผสม
กระเทียมไทยปอกเปลือก	150 กรัม
พริกขี้หนูสวน	75 กรัม
น้ำส้มสายชู	400 กรัม
น้ำตาลปี๊บ	400 กรัม
เกลือป่นหยาบ
ถั่วลิสงคั่วโขลกหยาบ

วิธีทำ
1. โขลกกระเทียมและพริกขี้หนูให้ละเอียด
2. ผสมน้ำส้มสายชู น้ำตาลปี๊บ และเกลือป่น คนให้ละลายเข้ากันยกขึ้นตั้งไฟเคี่ยวด้วยไฟอ่อนจนมีลักษณะเหนียวเป็นยางมะตูมอ่อนยกลง พักไว้ให้เย็น
3. ใส่ส่วนผสมที่โขลกไว้ในข้อที่ 1 ก่อนเสิร์ฟใส่ถั่วลิสงคั่วโขลกหยาบ คนให้เข้ากัน จัดเสิร์ฟ

---

น้ำยำมะม่วง  

ส่วนผสม
น้ำปลา	3 ช้อนโต๊ะ
น้ำตาลทราย	2 ช้อนโต๊ะ
พริกขี้หนูซอย	6 เม็ด
หอมแดงซอย	3 หัว
มะม่วงเปรี้ยวซอย	1/2 ถ้วยตวง

วิธีทำ
ผสมน้ำปลา น้ำตาลทราย คนให้เข้ากัน ใส่พริกขี้หนู หอมแดง และมะม่วงเปรี้ยว คนให้เข้ากัน