แกงส้ม อาหารไทยรสเปรี้ยวที่มีความหลากหลายในตัวเอง... คนไทยนิยมเรียกแกงรสเปรี้ยวว่า “แกงส้ม” โดยมีสูตรต่างกันไปตามท้องถิ่น ถ้าเป็นแกงส้มของภาคกลางจะมี 2 แบบ คือแบบพริกแห้งและพริกสด น้ำแกงจะมีสีส้มสวย ให้รสเผ็ดจากพริก รสหวานจากน้ำตาลปี๊บ รสเค็มจากเกลือ และรสเปรี้ยวจากมะขามเปียก สามารถใส่เนื้อสัตว์และผักได้หลากหลาย ขึ้นอยู่กับความชอบของแต่ละบ้าน
ส่วนภาคใต้มีแกงส้มที่คนกรุงฯ เรียกว่า “แกงเหลือง” น้ำแกงที่ได้จะมีสีเหลืองสวยจากขมิ้นชัน และมีรสเผ็ดจัด และเปรี้ยวจัด ซึ่งรสเปรี้ยวของทางภาคใต้นั้นนิยมใช้ผักผลไม้พื้นบ้านที่หลากหลาย อาทิ ยอดชะมวง ลูกเถาคัน มะมุด มะม่วงอ่อน มะขามเปียก มะขามสด หน่อไม้ดองเปรี้ยว หัวมะพร้าวดองเปรี้ยว ส้มแขก ตะลิงปลิง เนื้อสัตว์ที่ใส่นิยมใช้ปลาทะเล รวมถึงวัตถุดิบจากทะเล อย่างกุ้ง และปู ส่วนของภาคเหนือในจังหวัดน่านก็มีแกงส้มท้องถิ่นเช่นกัน เป็นแกงรสเปรี้ยวที่ได้มาจากน้ำมะกรูด และใบส้มป่อย ใส่เนื้อปลา และใส่ผักต่าง ๆ เช่น ชะอม ยอดมัน มะเขือเทศ ตูนหรือคูน แต่งกลิ่นให้หอมด้วยใบแมงลัก น้ำพริกประกอบด้วยรากผักชี เกลือ ตะไคร้ ขมิ้น พริกชี้ฟ้า หอม กระเทียมและกะปิ น้ำแกงมีสีเหลืองเพราะใส่ขมิ้น
ครั้งนี้แม่บ้านขอเลือกสูตรแกงส้มแบบภาคกลางมาอวดกัน โดยเป็นเมนูแกงส้มแบบหลากหลาย ทั้งในเรื่องของเนื้อสัตว์และผัก ความไปถึงขั้นตอนการปรุง ส่วนใครมีเมนูแกงส้มเด็ด ๆ ในใจแนะนำได้นะเธอ
แกงส้มปลาทูน่า ใส่ผักกาดดอง
ส่วนผสม
ปลาทูน่าในน้ำเกลือบีบน้ำออก |
150 กรัม |
ผักกาดดองหั่นชิ้น |
200 กรัม |
กระชายหั่นชิ้น |
2 ช้อนโต๊ะ |
หอมแดงซอย |
7 หัว |
กะปิ |
2 ช้อนชา |
พริกขี้หนูแห้งแช่น้ำพอนิ่ม |
7 เม็ด |
พริกชี้ฟ้าแห้งแช่น้ำพอนิ่ม |
5 เม็ด |
น้ำเปล่า |
2 ถ้วยตวง |
น้ำปลา |
1 1/2 ช้อนโต๊ะ |
น้ำตาลปี๊บ |
1 ช้อนโต๊ะ |
น้ำมะขามเปียก |
5 ช้อนโต๊ะ |
วิธีทำ
1. ใส่กระชาย หอมแดง กะปิ พริกชี้ฟ้าแห้ง พริกขี้หนูแห้ง น้ำเปล่าประมาณ 1/4 ถ้วยตวงปั่นรวมกันจนละเอียด
2. เทเครื่องแกงลงในหม้อ เติมน้ำเปล่าส่วนที่เหลือพอเดือด ใส่ปลาทูน่าและผักกาดดอง
3. ปรุงรสด้วยน้ำปลา น้ำตาลปี๊บ น้ำมะขามเปียก คนพอเข้ากัน ตักใส่ภาชนะ จัดเสิร์ฟ
แกงส้มแป๊ะซะ
ส่วนผสม
ปลาช่อนหั่นชิ้น |
450 กรัม |
ผักกระเฉดเด็ดยอด |
100 กรัม |
หัวไช้เท้าหั่นชิ้น |
150 กรัม |
พริกขี้หนูแห้งแช่น้ำพอนิ่ม |
5 เม็ด |
พริกชี้ฟ้าแห้งแช่น้ำพอนิ่ม |
7 เม็ด |
กระชายซอย |
3 ช้อนโต๊ะ |
กะปิ |
1 ช้อนโต๊ะ |
หอมแดงซอย |
1/4 ถ้วยตวง |
น้ำเปล่า |
2 1/2 ถ้วยตวง |
น้ำปลา |
2 ช้อนโต๊ะ |
น้ำตาลปี๊บ |
2 ช้อนโต๊ะ |
น้ำมะขามเปียก |
1/2 ถ้วยตวง |
น้ำมันพืชสำหรับทอด |
|
วิธีทำ
1. ตั้งกระทะใส่น้ำมันพืชพอร้อน นำปลาช่อนลงทอดพอเหลืองกรอบ ตักขึ้นพักไว้ให้สะเด็ดน้ำมัน
2. โขลกพริกชี้ฟ้าแห้ง พริกขี้หนูแห้ง กระชาย กะปิ หอมแดง พอละเอียดพักไว้
3. ต้มน้ำเปล่า ใส่เครื่องแกงที่โขลกไว้คนให้ละลายเข้ากัน ใส่หัวไช้เท้า ปรุงรสด้วยน้ำปลา น้ำตาลปี๊บ น้ำมะขามเปียก
4. พอเดือดใส่ผักกระเฉด รอจนผักสุก ใส่เนื้อปลาที่ทอดไว้ คนพอเข้ากัน ปิดไฟ ตักใส่ภาชนะ จัดเสิร์ฟ
แกงส้มสายบัวใส่กระดูกหมู
ส่วนผสม
กระดูกหมูหั่นชิ้น |
350 กรัม |
สายบัวหั่นท่อน |
250 กรัม |
พริกขี้หนูแห้งแช่น้ำพอนิ่ม |
5 เม็ด |
พริกชี้ฟ้าแห้งแช่น้ำพอนิ่ม |
7 เม็ด |
กะปิ |
1 ช้อนโต๊ะ |
หอมแดงซอย |
1/2 ถ้วยตวง |
น้ำเปล่า |
7 ถ้วยตวง |
น้ำปลา |
3 ช้อนโต๊ะ |
น้ำตาลปี๊บ |
2 ช้อนโต๊ะ |
น้ำมะขามเปียก |
10 ช้อนโต๊ะ |
เกลือป่นหยาบ |
1 ช้อนชา |
วิธีทำ
1.ต้มน้ำเปล่า ใส่กระดูกหมู เกลือป่นหยาบ (คอยช้อนฟองออก) เคี่ยวจนเนื้อหมูนุ่ม น้ำเหลือประมาณ 3 ถ้วยตวง
2.โขลกพริกขี้หนูแห้ง พริกชี้ฟ้าแห้ง กะปิ หอมแดง พอละเอียด ตักใส่ลงในหม้อในส่วนผสมข้อที่ 1
3.ปรุงรสด้วยน้ำปลา น้ำตาลปี๊บ น้ำมะขามเปียก คนพอเข้ากัน ใส่สายบัว รอจนสายบัวสุก ปิดไฟ ตักใส่ภาชนะ จัดเสิร์ฟ
แกงส้มหน่อไม้ดอง
ส่วนผสม
ปลาดุกหั่นชิ้น |
1 ตัว |
หน่อไม้ดอง |
200 กรัม |
น้ำเปล่า |
2 1/2 ถ้วยตวง |
น้ำปลา |
2 1/2 ช้อนโต๊ะ |
น้ำมะขามเปียก |
6 ช้อนโต๊ะ |
ใบมะกรูดฉีกก้านกลางออก |
5 ใบ |
ส่วนผสมน้ำพริกแกงส้ม
พริกขี้หนูแห้ง |
7 เม็ด |
พริกชี้ฟ้าแห้งนำเมล็ดออกแช่น้ำให้นุ่ม |
7 เม็ด |
หอมแดง |
5 หัว |
กะปิ |
2 ช้อนชา |
เกลือป่นหยาบ |
1 ช้อนชา |
วิธีทำ
1.โขลกส่วนผสมน้ำพริกแกงส้มรวมกันให้ละเอียด ตักใส่หม้อ
2. เติมน้ำเปล่าคนให้ละลาย ใส่หน่อไม้ดอง ยกขึ้นตั้งไฟพอเดือด ใส่ปลาดุก ปรุงรสด้วยน้ำปลา พอปลาสุกใส่น้ำมะขามเปียก พอเดือดอีกครั้ง ใส่ใบมะกรูดคนให้เข้ากัน ตักใส่ภาชนะ จัดเสิร์ฟ
แกงส้มปลากระป๋อง
ส่วนผสม
ปลาแมคเคอเรลในซอสมะเขือเทศ (เอาแต่เนื้อ) |
2 กระป๋อง |
กุ้งสดปอกเปลือก |
100 กรัม |
ผักบุ้งหั่นท่อน |
100 กรัม |
ผักกระเฉดอ่อน ๆ เด็ดเป็นท่อน |
50 กรัม |
กะหล่ำปลีหั่นชิ้นพอคำ |
50 กรัม |
เกลือป่นหยาบ |
1/2 ช้อนชา |
พริกชี้ฟ้าแห้ง |
5 เม็ด |
หอมแดงปอกเปลือก |
50 กรัม |
กระเทียมปอกเปลือก |
2 กลีบ |
กระชายหั่นท่อนสั้น ๆ |
30 กรัม |
กะปิ |
2 ช้อนชา |
น้ำปลา |
2 ช้อนโต๊ะ |
น้ำตาลปี๊บ |
2 ช้อนชา |
น้ำมะขามเปียกคั้นข้น ๆ |
6 ช้อนโต๊ะ |
น้ำเปล่า |
3 ถ้วยตวง |
วิธีทำ
1. ล้างพริกชี้ฟ้าแห้งให้สะอาด หั่นท่อน แช่น้ำพอนุ่ม
2. ใส่พริกชี้ฟ้าแห้ง หอมแดง กระเทียม กระชาย กะปิ เกลือป่น เนื้อปลาแมคเคอเรล 50 กรัม ลงในโถปั่นน้ำผลไม้ เติมน้ำเปล่า ปั่นจนละเอียด
3.เทใส่หม้อ ยกขึ้นตั้งไฟ พอเดือดปรุงรสด้วยน้ำปลา น้ำตาลปี๊บ น้ำมะขามเปียก เดือดอีกครั้งใส่กะหล่ำปลี ผักบุ้ง พอผักเริ่มสุกใส่กุ้ง และปลาแมคเคอเรลที่เหลือ เดือดอีกครั้งใส่ผักกระเฉด ยกลงจัดเสิร์ฟร้อน ๆ
ปลานิลทอดผัดแกงส้มแห้ง
ส่วนผสม
ปลานิลแล่เนื้อหั่นชิ้น |
400 กรัม |
แคร์รอตกดพิมพ์รูปดอกไม้ |
30 กรัม |
ดอกกะหล่ำหั่นชิ้น |
100 กรัม |
ถั่วฝักยาวหั่นท่อน |
30 กรัม |
น้ำพริกแกงส้ม |
2 ช้อนโต๊ะ |
น้ำตาลปี๊บ |
2 ช้อนชา |
น้ำปลา |
1 ช้อนโต๊ะ |
น้ำมะขามเปียกคั้นข้น ๆ |
2 ช้อนโต๊ะ |
น้ำเปล่า |
1 ถ้วยตวง |
น้ำมันพืช |
2 ช้อนชา |
น้ำมันพืชสำหรับทอด |
|
วิธีทำ
1. ใส่เนื้อปลานิลลงทอดในน้ำมันพืชร้อนไฟปานกลางจนสุกเหลือง ตักขึ้นพักไว้ให้สะเด็ดน้ำมัน
2. ตั้งกระทะใส่น้ำมันพืชพอร้อน ใส่น้ำพริกแกงส้มลงผัดพอหอม เติมน้ำเปล่า พอเดือดใส่แคร์รอต ดอกกะหล่ำ และถั่วฝักยาว
3. ปรุงรสด้วยน้ำตาลปี๊บ น้ำปลา และน้ำมะขามเปียกคนให้เข้ากัน ผัดจนผักเริ่มสุกและน้ำซอสเริ่มข้น
4. ใส่ปลานิลที่ทอดไว้ ผัดให้เข้ากัน ตักใส่ภาชนะ จัดเสิร์ฟ
ส่วนผสมน้ำพริกแกงส้ม
พริกชี้ฟ้าแห้งแกะเมล็ดออกแช่น้ำพอนิ่ม |
5 เม็ด |
พริกขี้หนูแห้งแช่น้ำพอนิ่ม |
3 เม็ด |
หอมแดงหั่นหยาบ |
2 ช้อนโต๊ะ |
กระชายหั่นหยาบ |
2 ช้อนโต๊ะ |
กะปิ |
2 ช้อนชา |
เกลือป่นหยาบ |
1/4 ช้อนชา |
วิธีทำ
1. โขลกพริกชี้ฟ้าแห้ง พริกขี้หนูแห้ง และเกลือป่นจนละเอียด
2. ค่อย ๆ ใส่หอมแดงและกระชาย โขลกต่อให้ละเอียด ใส่กะปิ โขลกต่อจนส่วนผสมทุกอย่างละเอียดและเข้ากันดี
แกงส้มหอยแมลงภู่ใส่มะเขือยาว
ส่วนผสม
หอยแมลงภู่แกะเนื้อ |
200 กรัม |
มะเขือยาวหั่นชิ้น |
300 กรัม |
พริกขี้หนูแห้งแช่น้ำพอนิ่ม |
4 เม็ด |
พริกชี้ฟ้าแห้งแช่น้ำพอนิ่ม |
5 เม็ด |
กระชายหั่นท่อน |
1 ช้อนโต๊ะ |
หอมแดง |
5 หัว |
กะปิ |
1 ช้อนโต๊ะ |
น้ำเปล่า |
2 ถ้วยตวง |
น้ำปลา |
1 1/2 ช้อนโต๊ะ |
น้ำมะขามเปียก |
5 ช้อนโต๊ะ |
น้ำตาลปี๊บ |
2 1/2 ช้อนชา |
วิธีทำ
1. โขลกพริกขี้หนูแห้ง พริกชี้ฟ้าแห้ง หอมแดง กะปิ กระชาย ให้ละเอียดพักไว้
2. ต้มน้ำเปล่า ใส่เครื่องแกงที่โขลกไว้ นำขึ้นตั้งไฟ พอเดือดใส่หอยแมลงภู่ ปรุงรสด้วยน้ำปลา น้ำมะขามเปียก น้ำตาลปี๊บ คนพอเข้ากัน
3. พอเดือดอีกครั้งใส่มะเขือยาว พอสุกปิดไฟ ตักใส่ภาชนะ จัดเสิร์ฟ
แกงส้มผักรวมไข่ปลา
ส่วนผสม
ไข่ปลาสลิดสด |
500 กรัม |
หัวไชเท้าหั่นแว่น |
150 กรัม |
ผักกวางตุ้งหั่นท่อน |
150 กรัม |
ผักบุ้งหั่นท่อน |
200 กรัม |
ผักกาดขาวหั่นชิ้น |
200 กรัม |
น้ำปลา |
3 ช้อนโต๊ะ |
น้ำมะขามเปียก |
1/2 ถ้วยตวง |
น้ำตาลปี๊บ |
1 1/2 ช้อนโต๊ะ |
น้ำเปล่า |
3 ถ้วยตวง |
น้ำเปล่าสำหรับต้มไข่ปลา |
|
เกลือป่นหยาบเล็กน้อย |
|
ส่วนผสมน้ำพริกแกงส้ม
พริกชี้ฟ้าแห้งแช่น้ำพอนิ่ม |
7 เม็ด |
พริกขี้หนูแห้งแช่น้ำพอนิ่ม |
5 เม็ด |
หอมแดงซอย |
1 ช้อนโต๊ะ |
กระชายหั่นท่อน |
2 ช้อนโต๊ะ |
กะปิ |
1 ช้อนโต๊ะ |
วิธีทำ
1. โขลกส่วนผสมน้ำพริกแกงส้มรวมกันให้ละเอียด
2. ต้มน้ำเปล่า ใส่เกลือป่น พอเดือดจัด ใส่ไข่ปลาสลิดลงต้มจนสุก ตักขึ้นใส่ตะแกรงล้างผ่านน้ำเย็น พักไว้ให้สะเด็ดน้ำ
3. ต้มน้ำเปล่า ใส่น้ำพริกแกงส้ม คนให้ละลายพอเดือด ใส่หัวไชเท้า ผักกวางตุ้ง ผักบุ้ง ผักกาดขาว
4. ปรุงรสด้วยน้ำปลา น้ำมะขามเปียก น้ำตาลปี๊บ คนให้เข้ากัน ต้มพอผักสุก ใส่ไข่ปลาสลิดตักใส่ภาชนะ จัดเสิร์ฟ
แกงส้มปูไข่ใบชะคราม
ส่วนผสม
ปูทะเลไข่ |
1 ตัว |
ใบชะครามรูดใบอ่อน ๆ |
150 กรัม |
น้ำมะขามเปียก |
1/2 ถ้วยตวง |
น้ำตาลปี๊บ |
1 ช้อนโต๊ะ |
น้ำปลา |
1/4 ถ้วยตวง |
น้ำเปล่า |
|
วิธีทำ
1 ต้มน้ำเปล่าให้เดือด ใส่ใบชะครามลงลวก ตักขึ้นแช่น้ำเปล่า ขยำแล้วบีบน้ำออก ทำเช่นนี้ 2-3 ครั้งจนหมดรสเค็ม
2 ขัดกระดองปูให้สะอาด แกะกระดอง ตะปิ้ง และถุงลมออก ล้างให้สะอาด หั่นครึ่งตัว ทุบก้ามปูพอแตก
3 ต้มน้ำเปล่า 5 ถ้วยตวง ใส่น้ำพริกแกงส้ม คนให้ละลาย พอเดือดใส่ปูไข่พอสุก ใส่ใบชะคราม ปรุงรสด้วยน้ำปลา น้ำมะขามเปียก และน้ำตาลปี๊บ คนให้เข้ากันพอส่วนผสมสุกทั่ว ตักใส่ภาชนะ จัดเสิร์ฟ
ส่วนผสมน้ำพริกแกงส้ม
พริกชี้ฟ้าแห้งนำเมล็ดออกแช่น้ำพอนุ่ม |
8 เม็ด |
พริกขี้หนูแห้งแช่น้ำให้นุ่ม |
3 เม็ด |
หอมแดง |
1/4 ถ้วยตวง |
กะปิ |
1 1/2 ช้อนชา |
เกลือป่นหยาบ |
1/2 ช้อนชา |
วิธีทำ
โขลกพริกชี้ฟ้า พริกขี้หนู เกลือป่นพอละเอียด ใส่หอมแดงและกะปิ โขลกต่อให้ละเอียดเป็นเนื้อเดียวกัน
แกงส้มเปลือกแตงโม
ส่วนผสม
กุ้งสดปอกเปลือกผ่าหลังดึงเส้นดำออก |
8 ตัว |
เปลือกแตงโมหั่นชิ้น |
250 กรัม |
พริกขี้หนูแห้งแช่น้ำพอนุ่ม |
3 เม็ด |
พริกชี้ฟ้าแห้งแช่น้ำพอนุ่ม |
5 เม็ด |
กะปิ |
2 ช้อนชา |
กระชายซอย |
1/4 ถ้วยตวง |
หอมแดงหั่นหยาบ |
2 ช้อนโต๊ะ |
เกลือป่นหยาบ |
1/2 ช้อนชา |
น้ำปลา |
3 ช้อนโต๊ะ |
น้ำมะขามเปียกคั้นเข้มข้นปานกลาง |
1/2 ถ้วยตวง |
น้ำตาลปี๊บ |
2 ช้อนชา |
น้ำเปล่า |
4 ถ้วยตวง |
วิธีทำ
1. โขลกพริกขี้หนูแห้ง พริกชี้ฟ้าแห้ง และเกลือป่นให้ละเอียด ใส่หอมแดง กะปิ กระชาย โขลกต่อให้ละเอียดเป็นเนื้อเดียวกัน
2. ต้มน้ำเปล่าพอเดือด ใส่น้ำพริกแกงส้มข้อที่ 1 คนให้ละลายพอเดือด ใส่เปลือกแตงโม
3. ปรุงรสด้วยน้ำปลา น้ำตาลปี๊บ น้ำมะขามเปียก คนพอเข้ากันพอเปลือกแตงโมสุก ใส่กุ้ง คนพอเข้ากันอีกครั้ง พอสุกยกลง ตักใส่ภาชนะ จัดเสิร์ฟ