เมื่อวันก่อนมีคนถามว่า
“พี่ว่าของอร่อยจากใต้ดินมีอะไรบ้าง?” ฉันตอบไปว่า “ถ้าเป็นตอนนี้คงนึกถึง มันเทศ มันหวาน มันฝรั่ง แคร์รอต หัวไชเท้า กระเทียม หอมหัวใหญ่ ประมาณนี้” น้องชายคนนั้นยิ้มฟันขาวแล้วถามฉันอีกครั้งว่า
“ไม่คิดถึงอะไรที่อยู่ใต้ดินใต้น้ำบ้างเหรอ” ฉันทำหน้างงเล็กน้อยเพราะตัวเองก็คิดไม่ถึงจริง ๆ จากนั้นเขาก็นำเอาของอร่อยใต้ดินที่อยู่ในน้ำออกมาโชว์ถุงใหญ่ มีลักษณะเป็นเส้นยาวขาวอวบ ทั้งยังมีความกรอบหวานอร่อยจนกินเปล่า ๆ ได้เลย เจ้าสิ่งนี้มีชื่อเรียกว่า
“ไหลบัว”
ไหลบัว หรือ หลดบัว เป็นส่วนของหน่อบัวที่งอกออกมาพร้อมเจริญเติบโตเป็นลำต้น มีลักษณะเป็นสายสีขาวนวล แข็งและกรอบ เมื่อล้างทำความสะอาดแล้วจะกินสด ๆ ได้ทันที ต่างกับสายบัวที่ต้องนำมาลอกเปลือกออกก่อนจึงนำมากินได้ ทั้งสายบัวเวลาที่กดลงไปก็จะยุบตัว เวลานำมาทำอาหารจึงนิ่มและดูดซับน้ำมากกว่าไหลบัว ครั้งนี้เราขับรถออกจากกรุงเทพฯ มายังจังหวัดนครปฐม เพื่อมาดูขั้นตอนการเก็บไหลบัวกันตั้งแต่ฟ้ายังไม่สาง โดยมี
คุณสมเกียรติ มอบจันทร์ (เจ้าของ) ออกมาต้อนรับตั้งแต่ปากทางเข้า บริเวณด้านในเป็นลานกว้างและมีบ่อบัวมองให้เห็นยาวสุดตา มีหลายบ่อที่กำลังวิดน้ำเพื่อลงปลูกใหม่ ส่วนบางบ่อก็มีดอกบัวขึ้นเต็มไปหมด คุณสมเกียรติ ชี้เป้าหมายให้เราที่บ่อด้านหน้าซึ่งกำลังมีหนุ่มน้อยเดินเก็บไหลบัวกลางแสงแดดยามเช้าอยู่พอดี
การปลูกบัวเพื่อเก็บไหลบัวนั้นต่างออกไป
“เราปลูกบัวแบบเพื่อมีฝักหรือมีดอกได้ครับ แต่เราไม่ได้ทำแบบนั้น เนื่องจากเราเห็นว่าการเก็บไหลบัวเป็นอะไรที่ตลาดตอนนี้ต้องการมาก ดังนั้นก่อนที่บัวจะออกฝักออกดอกเราจะตัดตอนเก็บก่อนเลย วิธีสังเกตง่าย ๆ คือมันจะมีก้านดอกที่เป็นส่วนยอดแหลมโผล่พ้นน้ำขึ้นมาเล็กน้อย เราก็จะทำการเก็บทันทีเลย เพราะถ้าปล่อยไว้มันจะแตกยอดออกเป็นฝักและดอกต่อไป นับเป็นพืชที่โตเร็วพอสมควรเลย ดังนั้นเราจึงต้องเก็บวันเว้นวันกันเลยครับ” หลังจากที่เก็บขึ้นมาแล้วก็ต้องนำมาล้างให้สะอาดด้วยระบบน้ำไหล โดยมีผู้ช่วยเป็นแผ่นใยขัดรูดอย่างเบามือไปในทางเดียวกัน เพื่อนำสิ่งสกปรกและหนามเล็ก ๆ ออก จากนั้นก็สามารถนำมาทำอาหารได้ทันที คุณสมเกียรติ หักไหลบัวส่งให้เราลองกินกันตรงนั้นเลย อยากจะบอกว่ารสชาติหวานกรอบอร่อย เอามากินกับน้ำพริกคงเข้าที
สำหรับไหลบัวนับเป็นพืชที่หากินไม่ง่ายนัก เนื่องจากไม่ค่อยมีผู้สนใจปลูกมาก ส่วนการเลี้ยงดูนั้นง่ายกว่าที่คิด เพราะไม่ต้องดูแลอะไรมาก ขั้นตอนหลักน่าจะอยู่ที่การเก็บซึ่งต้องใช้ความชำนาญ เพื่อไม่ให้ไหลบัวเกิดความเสียหาย รวมถึงการล้างทำความสะอาดด้วยเช่นกัน ไหลบัวของที่นี่จะถูกแบ่งออกเป็นถุง ๆ ไม่ให้อากาศเข้าเพราะจะทำให้ดำดูไม่น่ากิน โดยจะขายถุงละ 25 บาท ในปริมาณ 5 ขีดพอดิบพอดี นับเป็นผักพื้นบ้านที่มีราคาพอสมควร แต่ถ้าเทียบถึงความอร่อยและสรรพคุณแล้วนับว่าไม่แพงเลยทีเดียว ตามตำราสมุนไพรไทย ไหลบัวเป็นยาเย็นรสจืด สรรพคุณช่วยแก้อ่อนเพลียและบำรุงหัวใจ มีเส้นใยอาหารมาก จึงช่วยแก้โรคท้องผูกได้
เมนูอาหารจากไหลบัวก็จะคล้ายกับสายบัว สามารถทำได้ทั้งต้ม ผัด แกง ทอด เมนูยำรวมถึงส้มตำ และที่เด็ดคือนำมาหักเป็นท่อน ๆ แล้วจิ้มกับน้ำพริกกินพร้อมข้าวสวยอร่อยมาก ได้รสหวาน กรอบ คล้ายมันแกวแต่ไม่ฉ่ำน้ำเท่ามันแกว ว่าแล้วเย็นนี้ก็จัดหนักกับเมนูไหลบัวกันหน่อย เริ่มจาก
ส้มตำไหลบัวหอยแครง แกงกะทิไหลบัวปลาเค็ม และไหลบัวผัดกะปิไข่เค็ม รับรองว่าติดใจแน่นอนร้อยเปอร์เซ็นต์
คุณสมเกียรติ มอบจันทร์
ที่ตั้ง : 221 หมู่ 8 ตำบลบ่อพลับ อำเภอเมือง จังหวัดนครปฐม 73000
โทร. 08-4102-8756
เรื่อง : TONGTA
ภาพ : TONGTA, ชุลีภรณ์
