ขนมไทย เป็นขนมประจำชาติไทยที่มีเอกลักษณ์โดดเด่นไม่เหมือนขนมประเภทอื่น ๆ อยู่แล้ว เพราะการทำขนมไทยในแต่ละครั้งต้องใช้ความประณีตในการทำมากพอสมควร ตั้งแต่ขั้นตอนการเลือกวัตถุดิบ วิธีการทำ วิธีการปรุง ไปจนถึงวิธีการสร้างรูปร่างหน้าตาของขนมให้ออกมาสวยงามและดูน่าหลงใหล และยังมีรสชาติที่อร่อยหวานและลงตัว โดยสามารถแบ่งได้ 4 ประเภท คือ
 
1. ขนมไทยชาววัง เป็นขนมที่มีความประณีต พิถีพิถัน ประดิดประดอยทุกขั้นตอนในการทำ ทำให้มีรสชาติอร่อย ขนมจะมีกลิ่นหอมของพรรณไม้จากธรรมชาติ หรือกลิ่นอบควันเทียน อาทิ ขนมเบื้อง วุ้นกะทิ วุ้นสังขยา วุ้นใบเตย ขนมไข่เหี้ย ขนมลูกชุบ และขนมหม้อตาล

2. ขนมไทยตามฤดูกาล ส่วนมากเป็นขนมที่ชาวบ้านทั่วไปทำได้ หรือสามารถหาวัตถุดิบได้ในพื้นที่ มักเป็นผลไม้ที่หาได้จากตามฤดูกาล โดยมีขั้นตอนการทำไม่ยุ่งยาก อาทิ ลูกตาลเชื่อม ฟักทองเชื่อม มันเชื่อม มะขามแช่อิ่ม ถั่วเขียวต้มน้ำตาล ข้าวตัง ขนมลืมกลืน ข้าวเม่าบด ขนมกรวย ขนมขี้หนู และขนมน้ำดอกไม้

3. ขนมไทยในศาสนาหรือประเพณี เป็นขนมที่จะเห็นได้ในงานประเพณีต่าง ๆ รวมถึงงานบุญทางศาสนาด้วย ตัวอย่างเช่น ในประเพณีปีใหม่ของไทย (วันสงกรานต์) งานทำบุญตักบาตร รดน้ำดำหัว อาทิ ขนมใส่ไส้ ขนมเทียน ขนมสามงาน ขนมโพรงแสม ขนมเสน่ห์จันทร์ ขนมรังนก ลอดช่อง ข้าวเม่า ขนมถ้วยฟู ขนมปลากริมไข่เต่า ขนมบัวลอย ขนมหูช้าง ขนมคันหลาว รวมทั้งขนมนางเล็ด นอกจากนี้คนไทยในสมัยโบราณยังนิยมทำขนมกาละแม และข้าวเหนียวแดงถวายพระและแจกจ่ายให้เพื่อนบ้านอีกด้วย ส่วนช่วงวันสารทไทยจะนิยมทำขนม "กระยาสารท" เพื่อทำบุญ รำลึกถึงบรรพชนที่ได้ล่วงลับไปแล้วโดยจะตักบาตรด้วยกระยาสารทที่ตัดเป็นชิ้น ๆ แล้ว ห่อด้วยใบตองคู่กับกล้วยไข่เป็นของแกล้ม

4. ขนมไทยจากต่างประเทศ เป็นการดัดแปลงนำขนมจากต่างประเทศเข้ามาปรับเปลี่ยน อาทิ ขนมฝรั่ง ทองม้วน ขนมสัมปันนี ขนมทองเอก ขนมทองโปร่ง ทองหยอด ฝอยทอง เม็ดขนุน ทองหยิบ สังขยาเผือก เป็นต้น