เครื่องแนม หมายถึง อาหารชนิดใดชนิดหนึ่งที่จัดเพิ่มขึ้นให้กับอาหารหลักในสำรับ เพื่อช่วยเสริมรสชาติอาหารในสำรับนั้นให้สมบูรณ์ยิ่งขึ้น อร่อยมากขึ้น นอกจากความอร่อยที่ได้จากเครื่องเคียงเครื่องแนมแล้ว เราจะเห็นศิลปะความงดงามในการจัดวางและการประดิษฐ์อาหารในสำรับนั้นๆ อาหารหลักแต่ละอย่างมีเครื่องแนมที่แตกต่างกันไป ดังนี้
 
1. หลนต่างๆ รับประทานกับผักดิบ นิยมใช้ปลาย่าง ปลาฟู และปลาทอด เป็นเครื่องแนม
2. น้ำพริกกะปิ รับประทานกับผักต้มกะทิ นิยมใช้ปลาฟู กุ้งเค็ม เป็นเครื่องแนม ถ้ารับประทานกับผักดอง นิยมใช้ปลาดุกย่าง ปลาฟู หมูหวาน กุ้งเค็ม เป็นเครื่องแนม แต่ถ้ารับประทานกับผักผัดน้ำมัน นิยมใช้ปลาทูนึ่ง ปลาย่าง กุ้งเค็ม ไข่เจียว เป็นเครื่องแนม
3. น้ำพริกลงเรือ รับประทานกับหมูหวาน ไข่เค็ม ปลาช่อนย่างหรือปลาดุกย่าง เป็นเครื่องแนม
4.แสร้งว่า รับประทานกับปลาทอด เป็นเครื่องแนม
5.แกงเผ็ด รับประทานกับของเค็มหรือเปรี้ยวๆ หวานๆ เป็นเครื่องแนม เช่น ปลาแห้ง เนื้อเค็ม ปลาเค็ม แตงโม
6.แกงส้ม รับประทานของเค็มๆ มันๆ เป็นเครื่องแนม เช่น ไข่เจียว ปลาเค็ม ไข่เค็ม หมูแดดเดียว
7.แกงคั่ว รับประทานของเค็มๆ เปรี้ยวๆ เป็นเครื่องแนม เช่น ปลาเค็ม เนื้อเค็ม ไข่เค็ม ผัดหัว ผักกาดเค็ม
8.แกงมัสมั่น รับประทานอาจาด ผักดองอบน้ำส้ม ถั่วลิสงทอดเคล้าเกลือ เป็นเครื่องแนม